skol
fortebet

Ubumwe bw’Uburayi butewe ubwoba n’ikoreshwa rya misile zihanura indege na drone zigezweho muri RDC

Yanditswe: Tuesday 05, Mar 2024

featured-image

Sponsored Ad

Umuryango w’Ubumwe bw’Uburayi (EU/UE) watangaje ko utewe ubwoba n’ikoreshwa ry’intwaro zigezweho zirimo za ‘drone’ z’intambara na misile zifite ubushobozi bwo guhanura indege (ground to air missiles), mu ntambara uyu muryango w’ibihugu ubona ko igenda irushaho kumera nabi.

Sponsored Ad

Mu itangazo ryo kuwa mbere, EU ivuga ko imirwano ikaze irimo gutera kwiyongera kw’ibibazo by’ubuhunzi, kugirirwa nabi, ubugizi bwa nabi bishingiye ku gitsina n’ibindi.

Kuwa mbere habaye imirwano mu bice bitandukanye bya teritwari za Masisi na Rutshuru mu ntara ya Kivu ya Ruguru, iyo mirwano yakurikiye inama yahuje abagaba b’ingabo z’ibihugu birimo gufasha igisirikare cya DR Congo kurwana n’umutwe wa M23.

EU yavuze ko kwisuganya mu bya gisirikare no gukoresha ziriya ntwaro ziteye imbere muri iyi ntambara ari “ibintu biteye ubwoba mu guha indi ntera aya makimbirane no kumera nabi kw’ibintu by’umwihariko hafi ya Sake na Goma”.

Imirwano ikomeje gutuma abantu ibihumbi bahunga bakava mu byabo berekeza mu mujyi wa Goma n’inkengero zawo, aho imibereho y’abari mu nkambi z’impunzi yifashe nabi cyane nk’uko imiryango ifasha ibitangaza.

’Nta gisubizo cya gisirikare’ – EU

Mu itangazo, EU yavuze ko “nta gisubizo cya gisirikare” kizaboneka kuri iyi ntambara, ko ahubwo igisubizo gishoboka ari “icya politike gusa” kandi ko kigomba kugerwaho “mu biganiro bifunguye hagati ya DRC n’u Rwanda mu gukemura impamvu muzi z’iyi ntambara”.

Hashize imyaka hari imihate itandukanye yo gusoza iyi ntambara binyuze mu nzira y’ibiganiro ariko nta musaruro biratanga kugeza ubu.

EU ivuga ko inzira zisanzweho nk’iya Luanda na Nairobi “zigomba gushyirwa mu bikorwa” mu gusoza iyi ntambara.

Perezida Félix Tshisekedi wa DR Congo ubu yemeye ko ashaka kuganira na mugenzi we w’u Rwanda kuri iyi ntambara, ntibizwi neza niba perezida w’u Rwanda Paul Kagame ubu yifuza kuganira na we nyuma y’amagambo akomeye mugenzi we yamuvuzeho mu mpera z’umwaka ushize.

Mu gihe ibihugu birimo Amerika, Ubufaransa, Kenya, na Angola, hamwe n’imiryango y’Ubumwe bw’Afurika n’Ubumwe bw’Uburayi byagerageje guhuza impande zombi no gushaka umuti kuri iki kibazo, ubu biracyekwa ko na Qatar yaba igiye kongera kugerageza nyuma y’uko Tshisekedi yerekeje i Doha muri Qatar kuwa mbere.

Mu ntangiriro z’umwaka ushize, Qatar yateguye inama yagombaga guhuza Perezida Kagame na Perezida Tshisekedi n’intumwa zabo, ariko iyi nama ntiyaba. Radio Mpuzamahanga y’Abafaransa, RFI, yavuze ko yamenye amakuru ko uruhande rwa Tshisekedi rwanze kwitabira iyo nama.

Qatar isanzwe izwiho ubucuti bukomeye n’u Rwanda bushingiye ku ishoramari mu mishinga ikomeye iki gihugu cyakoze mu Rwanda, cyane mu by’indege.

EU irabuza Kigali na Kinshasa gukorana n’inyeshyamba

Umuryango w’Ubumwe bw’Uburayi mu itangazo ryawo wamaganye gusatira kwa M23, gusa umutwe wa M23 ukunda kuvuga ko atari wo utera ahubwo uterwa maze ugakurikirana ibitero aho byaturutse ukahafata.

Inzobere za ONU n’ibihugu bitandukanye bishinja u Rwanda gufasha inyeshyamba za M23 mu buryo butaziguye, ku rundi ruhande zigashinja na leta ya DR Congo gufatanya n’umutwe wa FDLR urwanya leta y’u Rwanda. Ibihugu byombi bihakana ibi birego.

Mu itangazo ryayo, UE iributsa leta zose inshingano yo guhagarika gufasha no gufatanya n’imitwe yose yitwaje intwaro.

EU igira iti: “By’umwihariko EU iramagana ubufasha u Rwanda ruha M23 no kuba ingabo zarwo ziri ku butaka bwa DRC. Irasaba bikomeye u Rwanda kuvana aka kanya ingabo zarwo muri DRC no guhagarika ubufasha bwose n’imikoranire na M23.

“Irasaba bikomeye DRC, n’abandi bo mu karere babirimo, guhagarika ubufasha bwose no gukorana n’umutwe wa FDLR, ufite imizi yawo muri jenoside yakorewe Abatutsi, hamwe n’indi mitwe yitwaje intwaro.”

EU kandi isubiramo ko yamagana ikoreshwa ry’amagambo y’urwango no kwanga igice cy’abantu runaka, na politike ishingiye ku moko.

M23 ivuga ko irwanira uburenganzira bw’Abatutsi b’Abanyecongo bagizwe impunzi n’abo ivuga ko bigirirwa nabi abandi bakicwa mu burasirazuba bwa Congo, ubu yazamuye ibyo iharanira kuva yakwihuza n’umunyapolitike Corneille Nangaa mu ihuriro Alliance Fleuve Congo ivuga ko igamije gukuraho ubutegetsi bwa Félix Tshisekedi.

Gusa mu 2023, umwanditsi n’umwarimu wa kaminuza w’Umunyamerika akaba n’inzobere kuri politiki ya DR Congo, Dr Jason Stearns, yabwiye BBC Gahuzamiryango ko by’umwihariko M23 yavutse kuko "indobanure [elites] muri politiki no mu gisirikare zari zimaze igihe zifite ubutegetsi mu burasirazuba bwa Congo zari zimaze kubutakaza".

EU ivuga ko igamije gufasha gukemura impamvu muzi z’umutekano mucye mu karere, zirimo “imiyoborere mibi na ruswa, inzego zitibonwamo na bose, ukudahana kwashinze imizi no gukoresha nabi ubutegetsi, hamwe no kumaranira kugenzura ubutaka n’indi mitungo kamere no kuyicuruza mu nzira zidakurikije amategeko”.

BBC

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Who are you?

Amategeko n'amabwiriza birkurikizwa